Το θέμα στο οποίο θα αναφερθώ έχει αναμφισβήτητα αναλυθεί πολύ και συχνά. Ίσως όμως, όσα κι αν γραφτούν ή ειπωθούν να μην είναι στην πραγματικότητα αρκετά. Κάποιοι γονείς, όσον αναφορά τις μεθόδους πειθαρχίας που χρησιμοποιούν για τα παιδιά τους, συνεχίζουν να πιστεύουν πως υπάρχει “λίγο ξύλο” και “πολύ ξύλο”. Είναι λοιπόν σημαντικό να τονιστεί για ακόμη μια φορά πως δεν υπάρχει λίγη ή πολύ κακοποίηση. Η κακοποίηση είναι κακοποίηση και με τον όρο αυτό χαρακτηρίζουμε τόσο τη σωματική όσο και τη λεκτική βία.
Το έναυσμα του άρθρου αυτού, ήταν η συμπεριφορά μιας μητέρας στην διπλανή από τη δική μου ξαπλώστρα στην παραλία. Λόγω των φωνών της, γύρισα διακριτικά προς το μέρος της για να δω πως χτυπούσε το περίπου επτά χρονών κοριτσάκι της λέγοντάς του, “Δεν θα με κάνεις να ακούγομαι μόνο εγώ εδώ”.
Επέλεξε δηλαδή, αυτό τον αθόρυβο τρόπο για να επιπλήξει το παιδί της και να του εξηγήσει τι σημαίνει “κάνουμε ησυχία και δεν ενοχλούμε”!
Εκείνο φυσικά έκλαιγε, ήταν όμως το βλέμμα του κυρίως που με καθήλωσε. Ένα βλέμμα πραγματικά πονεμένο. Πιθανότατα ο πόνος δεν ήταν τόσο αβάστακτος σωματικά, ήταν όμως αναμφισβήτητα αβάστακτος ψυχολογικά. Πόσο βάναυσο είναι το να σε μειώνει κάποιος τόσο πολύ και μάλιστα μπροστά σε θεατές;
Παρατηρώντας τη σκηνή κάτω από ένα πρίσμα ψυχοθεραπευτικό, αναγνωρίζω πως τις περισσότερες φορές, η συμπεριφορά ενός ανθρώπου έχει κίνητρα προσωποκεντρικά και ως επί το πλείστον χρειάζεται να κοιτάξεις πιο βαθιά τόσο για να την καταλάβεις, όσο και για να τη συγχωρήσεις. Δεν παραλείπω λοιπόν να αναφέρω το άδειο βλέμμα της μητέρας και τα ατέλειωτα τσιγάρα που κάπνισε εκείνη τη μια ώρα που γειτνιάσαμε.
Σκοπός μου λοιπόν δεν είναι σε καμία περίπτωση, να κατηγορήσω αβίαστα τους γονείς που καταφεύγουν στο να χτυπούν ή να μιλούν άσχημα στα παιδιά τους, με σκοπό να γίνει αυτό που θέλουν. Σκοπός μου είναι, αυτοί οι άνθρωποι να καταλάβουν πως πραγματικά κάνουν ανεπανόρθωτο κακό στην ψυχή του παιδιού τους.
Ως επί το πλείστον, οι γονείς που κακοποιούν τα παιδιά τους, έχουν και οι ίδιοι υπάρξει θύματα κακοποίησης στην παιδική τους ηλικία. Αν και αυτό ακούγεται παράδοξο, γιατί η λογική μας λέει πως κάποιος που έχει πονέσει δεν θα θέλει να νιώσει και το παιδί του το ίδιο, δυστυχώς στον κύκλο της βίας αυτό ακριβώς συμβαίνει. Ως παιδιά, μαθαίνουμε να θεωρούμε φυσιολογικό αυτό που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Ως ενήλικες συνεχίζουμε να θεωρούμε φυσιολογικό αυτό που έχουμε ζήσει ως παιδιά. Είναι αδιαμφισβήτητο, πως οι σχέσεις στις οποίες συμμετέχουμε ως ενήλικες, αντικατοπτρίζουν σε μεγάλο βαθμό τις πρώτες μας σχέσεις με τους γονείς μας. Αυτό λοιπόν περιλαμβάνει και τις σχέσεις μας με τα παιδιά μας αλλά και με τους συντρόφους μας.
Είναι αξιοσημείωτη η ειλικρινής απορία κάποιων γονέων, που ενώ οι ίδιοι χτυπάνε τα παιδιά τους, αδυνατούν να καταλάβουν γιατί εκείνα χτυπάνε άλλα παιδιά στο σχολείο! Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, εκτός θεραπευτικού πλαισίου, αυτής της αδυναμίας κάποιων ανθρώπων να αντιστοιχίσουν την αιτία με το αποτέλεσμα, αποτελεί κάποια γυναίκα που χτυπούσε στο δρόμο το παιδί της φωνάζοντάς του να μην χτυπάει κάποιο άλλο παιδί. Όταν προσπάθησα να της εξηγήσω το παράδοξο, μου απήντησε φυσικά με τον ίδιο τρόπο που μιλούσε και στο παιδί της.
Είναι αναμφισβήτητα δύσκολο να είσαι γονιός. Είναι αναμφισβήτητα δύσκολο, ιδιαίτερα στη σκληρή περίοδο που διανύουμε, να έχει κανείς πολλά ανοιχτά μέτωπα στη ζωή του, οικονομικά προβλήματα, ανεργία, πίεση κλπ. Ας σκεφτούμε όμως ποιον πραγματικά βοηθάει η βίαιη συμπεριφορά μας. Αισθανόμαστε καλύτερα αφού έχουμε ξεσπάσει τα νεύρα μας στο παιδί μας; Αισθανόμαστε πιο ήρεμοι αφού το έχουμε χτυπήσει προσβάλει, υποτιμήσει; ΄Η μήπως τώρα αισθανόμαστε ακόμη χειρότερα, γεμάτοι τύψεις, βεβαρημένοι με συναισθήματα ανικανότητας και ανεπάρκειας;
Αποτελεί συνθήκη μεγίστης σημασία τόσο για την ψυχική υγεία του γονιού όσο και του παιδιού, να εξαλειφθούν τέτοιες συμπεριφορές από τη σχέση τους. Όταν κάποιος αισθάνεται απόγνωση και δεν ξέρει πως αλλιώς να αντιμετωπίσει μια κατάσταση δεν είναι υποτιμητικό να ζητήσει βοήθεια. Είναι σίγουρο πως μια καλή σχέση με τα παιδιά του, αλλά και με τον εαυτό του θα τον αποζημιώσει για την προσπάθεια.
