Γνωρίζοντας και δουλεύοντας με ανθρώπους πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, καταλήγω πως υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό σε όσους δυσκολεύονται να ανακαλύψουν τι είναι εκείνο ακριβώς που τους προβληματίζει και δυσκολεύει στη ζωή τους, είναι η έλλειψη αγάπης για τον εαυτό τους. Αυτό είναι τελικά ότι πιο σημαντικό μπορούμε να στερήσουμε από έναν άνθρωπο. Ίσως κάποιος πει πως είναι η ελευθερία, αλλά αν πάρεις από κάποιον την ελευθερία, πάλι θα πρέπει να αγαπάει τον εαυτό του για να τη διεκδικήσει πίσω. Θα πρέπει να αγαπάει τον εαυτό του για να θεωρεί πως του αξίζει το να ζει ελεύθερος.
Η αγάπη προς τον εαυτό δεν είναι κάτι εγωιστικό, δεν είναι αυτό που μας κάνει εγωκεντρικούς ή αδιάφορους για τους συνανθρώπους μας. Το να αγαπάμε τον εαυτό μας σημαίνει πως θεωρούμε ότι αξίζουμε. Ότι αξίζουμε ως άνθρωποι, ως φίλοι, ως σύντροφοι, ως γονείς. Ότι αξίζουμε να μας αγαπούν και κατ’ επέκταση να αγαπάμε.
Η εικόνα που ο κάθε ένας έχει για το ποιος είναι, ξεκινάει να διαμορφώνεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής του και δεν είναι άλλη από την εικόνα που τα σημαντικά άτομα στη ζωή του, έχουν για εκείνον. Τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους μέσα από τα ματιά του γονιού που τα κοιτάζει. Αν ο γονιός κοιτάει το παιδί του και βλέπει κάποιον “ανίκανο”, “βλάκα”, “άχρηστο”, αυτό βλέπει και το παιδί όταν κοιτάζει στον καθρέπτη. Και όταν πάνω σε αυτές τις εικόνες χτίσει κάποιος το Εγώ του, πόσο εύκολο είναι να το αλλάξει στην πορεία? Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία επαναπροσδιορισμού του εαυτού.
Η μεγαλύτερη δυσκολία, έγκειται στο να κατανοήσει κάποιος σε βάθος τα πραγματικά συναισθήματα που τρέφει για τον εαυτό του και στη συνέχεια, να αναζητήσει τους λόγους που τον έκαναν να τα έχει.
Τα παιδιά, κατηγορούν ως επί το πλείστον τον εαυτό τους για τα όσα οι γονείς τους επιρρίπτουν. Δεν αναρωτιούνται που κάνουν λάθος εκείνοι, αλλά που κάνουν λάθος τα ίδια. Κι αυτό γιατί αν αμφισβητήσουν αυτούς που τους δημιούργησαν, τότε που τους μένει να στραφούν για την αλήθεια. Έτσι μεγαλώνουν πιστεύοντας πως δεν αξίζουν ή πως αξίζουν μόνο όταν ικανοποιούν τις προσδοκίες κάποιου άλλου. Παίρνουν αξία μέσα από την αποδοχή του γονιού και κατ’ επέκταση μέσα από την αγάπη του. Δεν πιστεύουν δηλαδή πως αξίζουν την αποδοχή αυτή και την αγάπη per se, αλλά μόνο όταν είναι όπως οι άλλοι τους θέλουν. Μέσα σε όλο αυτό το υποσυνείδητο πάρε-δώσε, δύσκολο τελικά να καταλάβει ένας άνθρωπος ποιος πραγματικά είναι. Ποιος θα ήταν αν δεν προσπαθούσε να διαμορφώσει έτσι τον εαυτό του, ώστε να ευχαριστήσει κάποιον άλλον.
Κι έτσι ως ενήλικες πια, συνεχίζουν αν πορεύονται χωρίς να αναρωτιούνται μήπως τελικά αξίζουν ως άνθρωποι. Βαθιά μέσα τους ξέρουν. Όχι, δεν αξίζουν. Γι αυτό πρέπει να κρύβουν το ποιοι είναι πραγματικά, αλλιώς δεν θα έχουν την αποδοχή. Πως λοιπόν να αγαπήσεις κάτι που αισθάνεσαι πως πρέπει να κρύβεις, κάτι που δεν αισθάνεσαι πως αν κάποιος το δει, θα το αγαπήσει?
